Persbericht | MARIA ROOSEN
​Schrobben Harken Gieten Vegen

Met MARIA ROOSEN – Schrobben Harken Gieten Vegen brengt Stedelijk Museum Schiedam een eerbetoon aan kunstenaar Maria Roosen en haar oeuvre dat meer dan veertig jaar beslaat. Haar werk gaat over het leven en zijn vergankelijkheid en wordt veelvuldig getoond in groepstentoonstellingen waarin het vrouwelijke perspectief centraal staat, op bijzondere erfgoedlocaties en buiten in de publieke ruimte. Stedelijk Museum Schiedam vindt het tijd voor een ode aan een van de grandes dames van de Nederlandse beeldende kunst en brengt voor deze solo ruim zestig werken samen.

Het begint vaak in de natuur: ze ziet bijvoorbeeld een roos. Vanuit de kern van de bloem, of de beleving van de geur ontstaat een idee. Al tekenend en aquarellerend vormt zich dan ‘iets’. Maria Roosen: “En dan word ik nieuwsgierig om het in een beeld te zien.”

De tentoonstelling biedt een inkijkje in het brede oeuvre van Maria Roosens werk, haar werkwijze, de manier waarop ze de wereld om haar heen beleeft en hoe ze dat direct in haar werk gebruikt. Centraal staat haar intensieve manier van werken, waarbij alles ontstaat vanuit waarneming, intuïtie en lichamelijkheid. De praktische, herhalende handelingen van haar werkproces zijn een vorm om tot de essentie te komen van dat wat ze wil uitdragen. Vervolgens komt alles samen in ‘gestolde energie’: in zachte en harde materialen als glas, papier en textiel.

Het persoonlijke zit overal in, en komt onder meer tot uiting in de getoonde serie ‘Dagboektekeningen’ uit 1988-1993. De tekeningen zijn notities van dingen die haar opvielen of bezighielden in een periode waarin ze steeds minstens vijf tekeningen maakte van hetzelfde onderwerp, net zolang tot al het bedachte was verdwenen en alleen de essentie overbleef en ze het gevoel had dat haar handen voor haar tekenden. In de voorbereidingen voor MARIA ROOSEN - Schrobben Harken Gieten Vegen kwamen deze tekeningen weer tevoorschijn en bleken de thema’s zoveel jaren later nog net zo van belang.

De tentoonstelling laat ook de relatie zien tussen de verschillende uitdrukkingsvormen die Maria Roosen gebruikt, zoals tussen haar aquarellen en beelden. Tijdens het maken van roze aquarellen verscheen er bijvoorbeeld eens een ‘kan’-vorm op papier. ​ Daardoor werd ze nieuwsgierig naar hoe roze kannen er in glas uit zouden zien. Sindsdien is de kan een terugkerend motief.

“Mijn werk gaat altijd over de verbeelding van hoe ik dingen heb waargenomen of gebeurtenissen die ik wil verbeelden. Daar zoek ik het enige juiste materiaal voor, soms in aquarel, dan glas, hout of textiel.

De ronde glazen bol is het begin van elk glas geblazen werk, zodat het glas goed verdeeld wordt. Deze vorm draagt een spanning in zich van ‘er wel en niet zijn’. Je ziet jezelf erin, en je ziet de wereld er op zijn kop in terug. Je weet niet waar het begin of het eind is. De vorm is sterk en kwetsbaar tegelijkertijd. De energie van het blazen blijft erin gevangen – bijna als gestolde beweging. (…) Maria Roosen: “Alles is rond: moleculen, cellen zijn rond, de aarde is rond, wij zijn rond.”

De ‘Kan’ als symbool
​Hoewel ze vooral bekend is om haar borstvormige sculpturen, van twee hangende tot hele trossen borsten, ziet Maria Roosen de ‘Kan’ eigenlijk als het ware symbool van haar werk. Die staat voor geven en nemen, schenken en opvangen. Haar ‘Kannen’ zijn containers voor vloeistoffen maar zijn ook ontstaan uit het vloeibare; eerst in aquarel en vervolgens uit glas. De ‘Kan’ is zo het poëtische symbool van de tentoonstelling en komt veelvuldig terug in verschillende werken. Het werk Isabelle, Charlotte, Marlene, Juliette, Georgina, Cecilia, uit 2009, bestaat uit zes kannen op een rij, bevestigd aan de wand. Het werk ontstond doordat de kannen stuk voor stuk zo zwaar zijn dat je ze als boodschappentassen naast je draagt en hooguit tot kruishoogte kan optillen. Zo bepaalt het gewicht de hoogte. Daarna hebben ze ook allemaal vrouwennamen gekregen. Zo laat Maria Roosen het uiteindelijke beeld ontstaan en de betekenissen die je er vervolgens aan kan ophangen.

Speciaal voor deze tentoonstelling maakt Maria Roosen een aantal nieuwe werken. Zo zien we in de eerste zaal een nog niet eerder getoonde potloodtekening van een geweer, omhuld door zachtroze contouren in aquarelverf. In een druppel zou je een kogel kunnen zien. Het kunstwerk bevraagt de tegenstelling tussen hard en zacht, man en vrouw. ​ De tekening is ontstaan omdat Roosen het wapen wilde ontwapenen; iets wat in deze tijd extra urgent en actueel is. Ook de tentoonstelling als geheel wil oproepen tot zachtheid, openheid en intuïtie, in een wereld vol oordelen en hardheid.

Voor Maria ​Roosen is ‘op een fluïde manier meestromen’ een belangrijke rode draad in haar oeuvre. Letterlijk, in haar gebruik van aquarelverf en vloeibaar glas, maar ook mentaal. Daarbij werkt ze heel nauw samen met andere makers om haar ideeën en schetsen in glas, textiel of hout te kunnen realiseren. ​De samenwerkingen met ambachtsmensen verrijken haar kennis en inspireren haar nieuwe dingen te doen, nieuwe vaardigheden te leren en zichzelf uit te dagen. Meer kennis betekent meer vrijheid voor het beeld.

Maria Roosen: “Je zou mijn werken ook als zelfportretten kunnen zien, een onderzoek van waar ik sta in de tijd, waar ik naar toe wil, het verbeelden van verlangens, herinneringen en nieuwe inzichten. Mijn werken noem ik vaak gebruiksvoorwerpen voor een bepaald gevoel; tools for feelings. Gebruiksvoorwerpen zoals een hamer, riek of kan hebben de meest essentiële vorm en zien er zo uit door hun functie. Geen detail is overbodig, dat probeer ik ook na te streven in mijn werk.” ​ 

Biografie
​Maria Roosen (1957, Oisterwijk) groeide op in Brabant bij bossen en vennen en hier ontstond haar interesse in groei en natuur. Ze studeerde van 1976 tot 1981 aan het Moller Instituut in Tilburg en van 1981 tot 1983 aan de kunstacademie van Arnhem. In 1994 neemt ze deel aan de groepstentoonstelling This is the show and the show is many things in het toenmalige Museum van Hedendaagse Kunst (nu S.M.A.K.) in Gent. Deze baanbrekende onconventionele tentoonstelling draait om proces, spontaniteit, samenwerkingen en toevalligheden. Hierna neemt haar carrière een vlucht en wordt haar werk – samen met dat van Marlène Dumas en Marijke van Warmerdam – getoond in het Nederlands Paviljoen tijdens de 46^ste Biënnale van Venetië. Daarna volgen tentoonstellingen -onder meer in het Groninger Museum (2001) en het Stedelijk Museum Schiedam (2006) -, kunstmanifestaties in binnen- en buitenland als Sonsbeek (2001), Triënnale Beaufort (2003), Yokohama Triënnale (2005), Kathmandu International Art Festival (2012) en tentoonstellingen op erfgoedlocaties, waarin het werk steeds vaker in de context van vrouwelijkheid en feminisme werd gepresenteerd. Ze wint diverse oeuvreprijzen, waaronder de Wilhelminaring (2006), de Singer Oeuvreprijs (2009) en de Jeanne Oosting Prijs (2020). Haar werk is opgenomen in diverse museale collecties, waaronder Museum Arnhem, Noord-Brabants Museum, Museum Boijmans van Beuningen, Rijksmuseum Amsterdam, Stedelijk Museum Schiedam én in de publieke ruimte, tijdelijk of permanent. Maria Roosen woont en werkt in Arnhem.

Over de curator: Inez Piso-Tuncay is directeur van artist-in-residence en tentoonstellingsruimte HMK Hotel Maria Kapel in Hoorn en freelance curator.

Museumplein
​Stedelijk Museum Schiedam zet het plein voor het museum steeds vaker in als ‘entree’ van een tentoonstelling. Naast het permanente werk van Onno Poiesz (‘de feestprikkers’) waren op het plein eerder werken te zien van Anne Wenzel (juli 2023 en januari 2024), Oscar Peters (oktober 2024) en Sabine Marcelis (oktober 2024-juni 2025). Ook Maria Roosen. Schrobben Harken Gieten Vegen begint al buiten op het plein, met drie werken.

Stedelijk Museum Schiedam heeft al lang een band met Maria Roosen. Naast diverse werken in de collectie maakte het museum in 2006 ook al een solotentoonstelling. MARIA ROOSEN - Schrobben Harken Gieten Vegen wordt nog persoonlijker en biedt een overzicht van haar veelzijdige oeuvre.

Noot voor de redactie

Klik hier om naar de beeldbank te gaan, waar persbeelden uit dit bericht gedownload kunnen worden. Vermeld bij gebruik van de afbeelding(en) altijd de juiste creditline.

Klik hier voor het bijschriftenformulier.

Klik hier om de tentoonstellingspagina te bezoeken.

Klik hier om de website van Stedelijk Museum Schiedam te bezoeken.

Voor meer informatie, interview verzoeken en persmateriaal, neem contact op met: