I Hit You With a Flower - suikerzoete kunst met een bite
Binnenkort in Stedelijk Museum Schiedam
Op zaterdag 23 november opent in Stedelijk Museum Schiedam I Hit You With a Flower - suikerzoete kunst met een bite; een oogstrelend zoete tentoonstelling die diversiteit in de maatschappij glorieus viert. Ook is deze tentoonstelling een eerbetoon aan ‘meisjeskunst’, een term die vaak denigrerend is bedoeld, maar nu als geuzennaam wordt gebruikt. Te zien is werk van pioniers als Lily van der Stokker, Kinke Kooi en Pipilotti Rist tot jonger talent als Vera Gulikers, Frances Goodman, Dae Uk Kim, Jurjen Galema, Mari Katayama en Alex Naber & Chelseaboy. Ruim twintig (inter)nationale kunstenaars blinken uit in roze, pastel of juist knalkleuren, goud, glitter, bloemen en andere motieven. Zij maken frivole kunstwerken die even aanlokkelijk als intelligent zijn. Deze kunstenaars betrekken je via een verrukkelijke verleidingsstrategie bij hun fluwelen activisme en de open samenleving waar zij voor staan. Engagement was nog nooit zoveel fun.
_300dpi_30cm.jpg "Pipilotti Rist, Ever Is Over All, 1997 Audio video installation by Pipilotti Rist (video still) © Courtesy the artist, Hauser & Wirth and Luhring Augustine / Pictoright, 2024")
I Hit You With a Flower
De aanleiding voor de tentoonstelling is de opleving van het fenomeen ‘meisjeskunst’ onder kunstenaars. Een term uit de jaren tachtig die werd gebruikt voor werk, van met name vrouwelijke kunstenaars, dat afweek van de dominante beeldtaal. Kunstenaars als Lily van der Stokker en Kinke Kooi kregen al snel dit label opgeplakt, waardoor hun werk lange tijd niet voor vol werd aangezien. Zij pasten echter niet hun kunst aan, maar gingen stug door op de ingeslagen weg. Het gebruik van roze, pastel, zachte vormen en materialen en ‘typische vrouwelijke thematiek’ werd voor hen juist het uitgangspunt.
De video-installatie Ever is Over All van Pipilotti Rist vat in een notendop I Hit You With a Flower samen. Op dromerige muziek flaneert een jonge vrouw in een hemelsblauwe jurk op straat. Ineens haalt ze uit en slaat een autoruit kapot, met een … bloem. Zo mooi kan feminisme dus zijn.
Interessant is dat intussen zeker niet alleen vrouwen zich bedienen van ‘meisjeskunst’. Een grote verscheidenheid aan jongere kunstenaars omarmt de stijlelementen en filosofie van dit genre zoals Vera Gulikers, Dae Uk Kim en Jurjen Galema en internationale kunstenaars onder wie Jakob Lena Knebl, Mari Katayama en Alan Hernández. Met humor, empathie en uitzinnige styling morrelen deze kunstenaars aan de gevestigde norm en zetten zij een maatschappij neer waarin voor iedereen plek is.
“Why can’t political activism not also be seen through the lens of things which are very beautiful, joyful or celebrative? Maybe in a queer way that whatever pain you experience you use joy as a strategy to overcome that.” - Rory Pilgrim
Think Pink
Esthetiek en onderwerp zijn bij deze kunst nauw verweven. Daar waar kleur en speelsheid in kunst en maatschappij vaak als oppervlakkig worden gezien, brengen deze kunstenaars er juist diepgang mee tot stand. Over de geschiedenis van de kleur roze alleen al valt met gemak een vuistdikke pil te schrijven. Roze roept associaties op met teder, kinderachtig, plastic, porno, schattig, cosmetica en leeghoofdigheid. Het is niet voor niets een van de centrale kleuren in deze tentoonstelling. De kunstenaars staan stil bij de waarden en emoties die van deze kleur uitgaan, bekritiseren het maar tegelijkertijd houden ze ook echt van roze. Deze ambigue houding geldt voor alle elementen uit de ‘meisjeskunst’ esthetiek.
“Een mannelijke docent op de kunstacademie werd helemaal onpasselijk van mijn kleurgebruik. Hij zei: “Ik krijg er een vieze smaak van in mijn mond, kun je er niet mee ophouden?” Zo’n extreme reactie vond ik interessant, ik werd me bewust dat die kleuren een vorm van protest konden zijn.” - Vera Gulikers
Een exuberante beeldtaal vol decoratie, folklore, kitsch en camp
De kunstenaars hebben een zwak voor toegankelijke technieken zoals tekenen, aquarelleren, kleien, stofbewerking en huisvlijt. Niet toevallig technieken die in dit deel van de wereld tot voor kort waren voorbehouden aan vrouwen of aan andere onderdrukte en ondergewaardeerde bevolkingsgroepen. De Mexicaanse kunstenaar Alan Hernández gebruikt bewust volkskunst uit zijn regio. Daarmee laat hij en passant zien dat wat als folklore wordt weggezet, een volwaardige kunstvorm is. Bloemen, genitaliën en andere lichaamsdelen worden door hem uitgevoerd in delicaat borduur- en ander handwerk. Door zijn dubbelzinnige uitvoering, bijvoorbeeld stekelig waar je zijdezacht verwacht, vervagen de grenzen tussen de seksen.
Mari Katayama, Bystander #016, 2016, C-print, unieke lijst met handgemaakte decoratie, 55,9 x 41x,9 cm / 77 x 59 cm, collectie Antoine de Galbert, Paris Courtesy de kunstenaar en Galerie Suzanne Tarasieve, Parijs
Dae Uk Kim, SIA, 2020, Synthetisch haar, dweil, lampenkap, gloeilamp, haaraccessoire, 50 x 50 x 180, collectie Dae Uk Kim, foto doorDae Uk Ki‘Onedele’ materialen zoals kraaltjes, stras, diamantjes, pailletten, spiegeltjes en cosmetica zijn in zwang én betekenisvol. De Zuid-Afrikaanse kunstenaar Frances Goodman zet in bloemensculpturen van acrylnagels een verleidelijk en dreigend vrouwbeeld neer. Geïnspireerd door de waanzinnige kapsels van popartiest Sia maakt Dae Uk Kim een lamp van synthetisch haar. Met glitternagellak schildert Rory Pilgrim een liefdevolle wereld en Anna Aagaard Jensen & Micheline Nahra werken hun Love Seat af met foundation.
Decoratie speelt op allerlei niveaus een rol binnen dit genre. De Japanse kunstenaar Mari Katayami hult zich in pruiken, fantastische make-up, sexy onderkleding, zelfgemaakte weelderig versierde beenprotheses en maakt vervolgens een foto. De fotolijsten beplakt ze met glitter, diamantjes en schelpjes. De schoonheid en volwaardigheid van een lichaam zonder onderbenen en handen met vijf vingers straalt van deze feeërieke zelfportretten af.
‘Own your body’
Verschillende kunstenaars nemen het lichaam onder de loep en plaveien de weg voor verbreding van het schoonheidsideaal. Jakob Lena Knebl heeft bijvoorbeeld een hekel aan het slankheidsideaal. Haar lollieachtige sculpturen gemaakt uit glinsterende lak vieren het voluptueuze, sensuele lichaam. De bloemige lampen van Anna Aagaard Jensen hebben een hoog ‘Katrien Duck & Minnie Mouse’ gehalte. Op komische wijze visualiseren ze de ongeschreven regels over de lichaamshouding van een vrouw. In plaats van de benen netjes bij elkaar te houden of te kruisen doen deze sculpturen ongegeneerd aan ‘manspreading’.
Queer empowerment is eveneens een 'roze draad' in de tentoonstelling. De pasteltekeningen van Ellande Jaureguiberry trekken het genderspeelveld open door de fluïde benadering. Gay dating sites en influencers zijn enkele van de bronnen van Richard Otparlic. Hij kopieert die poses, mode en lichaamscultus en zet deze extra vet aan in zijn bonte, digitale composities.
Vulvissima
Een andere ‘roze draad’ is die van intimiteit, seksualiteit en erotiek. De kunstenaars binnen het genre stellen erotiek en seks prikkelender en fantasierijker voor dan de overheersende middelmatigheid. De Franse kunstenaar Lucile Boiron laat in haar zinnelijke foto’s vrouwelijke lichaamssappen vrijelijk stromen en baden in goddelijk licht. Onder de noemer ‘vulvissima’, een term gelanceerd door curator Nanda Janssen, wordt met liefde en lichtvoetigheid de loftrompet gestoken over de vulva. Een lichaamsdeel dat ten onrechte nog steeds niet voor vol wordt aangezien, zowel medisch als sociaal-maatschappelijk. De Franse kunstenaar Béatrice Lussol aquarelleert om die reden al twintig jaar uitsluitend vulva’s. Ze stelt ze voor als rococo-achtige operazangeressen, als landschappen, planeten of taartjes met ludieke details.
Opening zaterdag 23 november, vanaf 15.00 uur
Op zaterdag 23 november vindt de opening plaats van de tentoonstelling I Hit You With a Flower plaats, in aanwezigheid van de curator en vele kunstenaars. Bereid je voor op een extravagante opening met drag queen Lola Lasagna & Friends, roze bubbels en lekkere tunes van DJ Daniel Matthix.
Pers is van harte welkom om bij de opening aanwezig te zijn. Meld je dan aan via mariette@stedelijkmuseumschiedam.nl
Voor interviewverzoeken met de curator en/of een van de kunstenaars, beeldmateriaal en andere persverzoeken, neem contact op met mariette@stedelijkmuseumschiedam.nl
Concept, samenstelling en kunstenaars
Curator Nanda Janssen heeft de tentoonstelling bedacht en samengesteld. Van een groot aantal van deze kunstenaars is voor het eerst werk in Nederland te zien.
Deelnemende kunstenaars zijn: Alan Hernández, Alex Naber & ChelseaBoy, Anna Aagaard Jensen (en met Micheline Nahra), Araks Sahakyan, Béatrice Lussol, Dae Uk Kim, Ellande Jaureguiberry, Frances Goodman, Jakob Lena Knebl, Jurjen Galema, Kinke Kooi, Lily van der Stokker, Lucile Boiron, Mari Katayama, Marijke Vasey, Mona Cara, My-Lan Hoang-Thuy, Pipilotti Rist, Richard Otparlic & Lucas Tortolano, Rory Pilgrim, Sarah Tritz, Vera Gulikers en Zoe Williams.
De tentoonstelling reist in aangepaste vorm door naar het MABA in Nogent-sur-Marne, Frankrijk.
Noot voor de redactie
Beeldbank
Voor het downloaden van afbeeldingen, klik op de afbeeldingen in dit persbericht of klik op deze link om naar de beeldbank te gaan. Op aanvraag zijn ook andere persbeelden beschikbaar, klik hier voor een overzicht. Klik hier om de website van Stedelijk Museum Schiedam te bezoeken.
Let op: De werken van bij Pictoright aangesloten makers zijn niet vrij van auteursrechten. Gebruikers moeten indien van toepassing contact opnemen met Pictoright om de toestemming voor gebruik van dit beeld vooraf te regelen via info@pictoright.nl
Voor meer informatie en verzoeken voor persmateriaal, neem contact op met: